سیاه شدن مغز گردو دلایل زیادی دارد، در باغ های گردو با تغذیه و مدیریت اصولی به طور میانگین اصلی ترین دلیل سیاه شدن مغز گردو افزایش دما است. ولی در باغ های ضعیف عمده دلیل سیاه شدن مغز گردو از کمبود عناصر غذایی و مخصوصا پتاسیم منشا می‌شود.
بیماری های قارچی، نحوه خشک کردن و زمان برداشت، نوع رقم، تنش آبی، کرم گردو (کرم سیب) و… هم می‌تواند در سیاهی مغز گردو نقش داشته باشد.
در ادامه هر یک از دلایل را به صورت جزیی بررسی و روش های کنترل و پیشگیری از سیاه شدن مغز گردو را به شما آموزش خواهیم داد. برای برخی از این دلایل مقالات کاملی در وبسایت نوشته ایم که زیر هر بخش آدرس آن مقالات قرارداده شده است. برای مطالعه بیشتر می توانید به آن مقالات مراجعه کنید.
بیماری بلایت گردو (بیماری قارچی گردو)
مهمترین بیماری درخت گردو بلایت باکتریایی یا پوسیدگی مغز گردو است. این بیماری به خصوص در مناطق مرطوب و خنک خسارت‌زا است. عامل آن یک باکتری است که تنها به گونه درخت گردو حمله می کند. در ایران نیز در مناطق مرطوب شمال و خنک زاگرس و البرز به راحتی رشد می کند.
علائم بیماری
این باکتری به طور کلی بر روی تمام قسمت های برگ و شاخه گیاه رشد می کند. بر روی میوه و گل نیز دیده می شود. علایم اصلی این بیماری بر روی برگ ایجاد لکه های مشکی رنگ با حاشیه زرد رنگ که بر روی برگ های جوان باعث بد شکلی می شود.
کنترل زراعی:
- خرید نهال گردو سالم برای کاشت
- استفاده از ارقام دیر گل گردو مانند چندلر، پدرو، فرنور و … جهت فرار از بیماری
- هرس شاخه آلوده به منظور حذف آلودگی و نیز افزایش جریان هوا در شاخه ها
- مدیریت آبدهی در باغات، اجتناب از آبیاری بارانی و بخصوص در زمان گلدهی (اواسط فروردین تا اواخر اردیبهشت)
- توجه کافی به تغذیه گردو
کنترل شیمیایی:
در مواقعی که خطر بروز بیماری بالاست حداقل سه مرتبه سم پاشی با سموم مسی مانند مخروط بردو (بردوفیکس) و یا اکسی کلرور مس با نسبت هایی که کارشناس گیاه پزشک به شما اعلام می کند استفاده کنید.
- مرحله اول: همزمان با تورم جوانه های انتهایی گردو (تقریبا اواخر اسفند تا اواسط فروردین ماه)
- مرحله دوم: اوایل دوره رویشی (تقریبا اواسط اردیبهشت ماه)
- مرحله سوم: در پایان فصل رشد و همزمان با شروع برگ‌ریزی درخت گردو (تقریبا اواخر مهر ماه)
مطالعه بیشتر: بیماری های درخت گردو و راه های کنترل آن
کرم مغز خوار گردو
کرم گردو پروانه‌ای است که لارو آن به اغلب میوه های دانه دار مثل سیب و گلابی بطور اعم و در برخی مواقع به گردو نیز حمله می کند و خسارت آن گاها تا 30 درصد محصول را نابود می سازد. پروانه این حشره در اواخر اردیبهشت تا اواخر خرداد ظاهر می شود. ابتدا از محل گلگاه وارد میوه‌های در حال رشد شده و باعث ریزش آنها می‌شود. لارو نسل دوم در حدود اواسط تیر ماه به رغم خشبی شدن پوست گردو از ناحیه دم میوه وارد می‌شود و با تغذیه از مغز گردو در میوه یا پوست میوه تکامل می یابد و مغز گردو را از بین می برد.
کنترل مکانیکی
- از بین بردن پناهگاه زمستانه آفت
- بستن نوار‌های مقوا چین‌دار و یا گونی به دور تنه درخت، لارو‌ها برای زمستان گذرانی به داخل سوراخ‌های مقوا می روند، در اواخر زمستان مقواهای مذکور که حاوی لارو‌های زمستان گذران هستند باز کرده و باید منهدم شود.
کنترل شیمیایی
- همزمان با خروج لارو‌های سن یک از پوسته تخم و قبل از ورود آنها به داخل میوه، برای مبارزه با این آفت می توان از سموم حشره کش زیر نظر کارشناسان کلینیک های گیاه پزشکی استفاده نمود.
( تجربه شخصی تیم نهالستان فردوس در باغداری گردو استفاده از سم استامی پراید یا موسپیلان است.)
مطالعه بیشتر: آفات مهم درخت گردو و راه‌های کنترل آن
عوامل ژنتیکی و نوع رقم انتخابی
معمولا در ارقام زودرس چون فرآیند رسیدن کامل میوه با هوای گرم اواسط تابستان همزمان است، مغزها تیره‌تر شده و از کیفیت آنها کاسته می‌شود. پس با شناسایی ارقام دیررس و مرغوب و پرورش این ارقام می‌توان از مسئله تیرگی مغز گردو تا حدودی جلوگیری نمود.
رفع این مشکل:
بهترین کار پیش از احداث باغ گردو خرید بهترین نهال گردو برای منطقه شما خواهد بود. با انتخاب بهترین نهال گردو می توانید از ضرر های اقتصادی در آینده جلوگیری کنید. در مورد خرید نهال گردو می توانید از مشاوره های تخصصی و رایگان ما استفاده کنید.
در مورد درختان مسن نیز برای رفع این مشکل از سرشاخه کاری درختان خود با ارقام دیرگل می‌توانید استفاده کنید. کارشناسان ما در مورد تغییر تاج درخت گردو می‌توانند به شما مشاوره رایگان بدهند.
مطالعه بیشتر: خرید نهال گردو
عوامل محیطی (تاثیر دما، آب و هوا، رطوبت و نور)
تابستان‌های گرم و درجه حرارت‌های بالا 38 درجه سانتیگراد در طی دوره سفت شدن مغز باعث تیره شدن آن می‌گردد. برای دستیابی به گردوهای با مغز پر و میزان چربی بالا، درجه حرارت‌های 27 تا 33 درجه سانتیگراد در طول چندین هفته قبل از برداشت ضروری می‌باشد.
رفع مشکل: برای رفع این ایراد استفاده از ارقام دیرگل که پر‌شدن مغز گردو همزمان با شروع فصل خنک سال باشد می‌تواند تا حدود زیادی از بروز این مشکل جلوگیری کند. مثل ارقام گردو چندلر، پدرو و یا فرنور.
در کنار موارد بالا برای رفع مشکل آفتاب سختگی میوه های گردو از کاوولین یا مل موجود در رنگ فروشی ها جهت محلول پاشی بر روی میوه های گردو می توان استفاده کرد. برای این کار در نظر بگیرید که باید پاشش رنگ سفید بر روی برگ و میوه آنقدر زیاد نباشد که تنفس طبیعی درخت را مختل کند.
تغذیه و کوددهی
تغذیه با عناصر میکرو به ویژه سولفات روی و آهن در افزایش کیفیت مغز گردو موثر است. پتاسیم در گیاهان وظیفه نقل و انتقال مواد گیاه را برعهده دارند. همچنین در مواجهه گیاه با شرایط تنش‌زا مثل کمبود آب، گرما و … عنصر پتاسیم کمک زیادی می‌کند تا درخت از این تنش به راحتی عبور کند.
بیشترین فرم کود پتاس موجود در بازار سولفات پتاسیم و سولو پتاس است. از کوددهی پتاسیم با فرمول کلرور پتاس برای درخت گردو خودداری کنید. به دلیل این که عنصر کلر در غلظت کم برای درخت گردو سمی است. در برنامه تغذیه و کوددهی گردو با پتاسیم، باید به چند نکته توجه داشت. بیشترین نیاز درخت گردو به پتاسیم از اوایل اردیبهشت تا تیر و مرداد است.
به همین دلیل علاوه بر استفاده پتاسیم در برنامه چالکود درخت، باید از کودهایNPK 12-12-36 (ان پی کا) همراه آبیاری در خرداد ماه استفاده کرد. به این صورت که از اواخر خرداد ماه همزمان با نهایی شدن سایز میوه گردو، فرایند پر شدن مغز گردو آغاز می شود.
از اواسط خرداد ماه تا اواسط مرداد هر 15 روز میزان 100 گرم کود ان پی کا پتاس بالا همراه آبیاری به درخت داده شود(برای درخت 10 ساله)، تا علاوه بر بالا رفتن کیفیت مغز و سایز میوه از سیاه شدن مغز گردو نیز جلوگیری شود.
مطالعه بیشتر: کوددهی درخت گردو
زمان برداشت و روش برداشت
از دیگر دلایل سیاه شدن مغز گردو دقت در برداشت میوه گردو است. برداشت مکانیزه و انتخاب روش برداشت صحیح که در حداقل زمان انجام گیرد اهمیت زیادی دارد. در برداشت مکانیزه استفاده از ماشین پوست‌گیر بسیار ضروری است.
فصل برداشت گردو بسته به شرایط محیطی از اواخر تابستان یا اوایل پاییز آغاز می‌شود. هنگام برداشت گردو پوست آن باید به رنگ قهوه‌ای مایل به خاکی در‌آمده باشد و پوست آن به راحتی از گردو جدا شود. برداشت محصول گردو باید در اولین فرصت که گردو‌ها پوست می‌دهند انجام گیرد.
نحوه خشک کردن
بعد از چیدن گردو‌ها باید آنها را پوست کنده و محصول را درسایه و در جای خشک پهن کنید. آفاب شدید در زمان خشک کردن میوه گردو باعث افت کیفیت میوه شده و طعم و مزه آن را نیز تحت تاثیر می گذارد. بهتر است نهایتا بیش از 4 ساعت از خشک کردن میوه گردو در آفتاب مستقیم خودداری کنید.
آبیاری
آبیاری باید منظم و بر اساس برنامه باشد به طوری که نیاز واقعی درخت بر طرف گردد. آبیاری بیش از حد باعث پوسیدگی طوقه و از دست رفتن منابع آبی شده و آبیاری کمتر از نیاز درخت گردو نیز باعث تنش آبی می گردد. و تنش آبی سیاه شدن مغز گردو را در پی خواهد داشت.
به طور کلی هر هفته یک بار درخت گردو به آبیاری نیاز دارد. در برخی از اقلیم های کشور و در باغ هایی با شیب سمت شمال حتا تا 20 روز یک‌بار آبیاری درخت گردو مشکلی پیش نخواهد آورد.
مطالعه بیشتر: آبیاری درخت گردو
لینک کوتاه این مقاله: https://b2n.ir/siahigerdoo
سوالات متداول:
1. سیاه شدن مغز گردو دلیل مشخصی دارد؟
در مورد سیاه شدن مغز گردو دست کم 8 دلیل وجود دارد که در مقاله آن ها را کامل توضیح داده ایم. اما اصلی ترین دلیل آن آفتاب سوختگی و کمبود تغذیه است.
2. آیا سیاه شدن مغز گردو قابل درمان است؟
پس از شناخت دلیل اصلی سیاه شدن مغز گردو در باغ شما به راحتی می توان مشکل را بر طرف کرد. البته باید برای برخی از مشکلات تا 3 سال صبر کنید و مراحل رفع مشکل را مستمر انجام دهید.
